Suriye Arap Haber Ajansı – SANA Suriye Arap Haber Ajansı – SANA
ŞAM – Cumhurbaşkanı Beşşar el Esad Rus RIA Novosti ve Sputnik haber ajanslarına verdiği röportajda; Suriye’deki son durumlar ve krizin siyasi çözümü yönünde son gelişmelere ışık tuttu.
Şu Ana Dek Yapılan Turlar Makbuldür
Röportajda el Esad Cenevre’de Suriyeliler arasında yapılan diyalog görüşmelerinde, üstüne dayanılması gereken temel ilkelere odaklanıldığını ifade ederken, şu ana dek yapılan turların başarılı bir siyasi süreç için gerekli sistem ve zeminin hazırlanması başlangıcı olduğunu söyledi.
Dış tarafların müdahalesi gölgesinde görüşmelerde ilerleme sağlamanın mümkün olmayacağını ifade eden el Esad; dış müdahalelerin görüşmelerde kaostan başka bir işe yaramayacağını söyledi.
El Esad şu ana dek görüşmelerin BM genel sekreterinin Suriye özel temsilcisi Staffan de Mistura ile yapıldığına işaret ederken, bir sonraki turlarda aynı sistemle devam edilmesi halinde olumlu sonuçlar alınabileceğini sözlerine ekledi.
Teşkil edilecek yeni ulusal hükümetin ‘geçiş komitesi’ adlandırılmasının mantıklı olmadığını ifade eden el Esad; bu hükümetin muhalif ve bağımsız tüm tarafları kapsayacağını belirtti. El Esad Cenevre görüşmelerinde de bu hükümetin yapısı konusunda bir uzlaşmaya varılma hedefi bulunduğunu açıkladı.
El Esad hükümetin yapısı konusunda tartışılması ve üstüne anlaşılması gereken bir dizi noktanın bulunduğunu ifade ederken, Halk Meclisinin bu meselede rolü olmadığını belirtti.
‘Geçiş Komitesinden’ Söz Etmek Mantıklı Değildir
Siyasi geçiş konusunda ise el Esad; bunun mevcut anayasadan yeni bir anayasaya geçiş olduğunun altını çizerken, öyle ki anayasanın siyasi yönetimi ifade edip belirlediğine vurgu yaptı. Bu geçişin Suriye halkının yeni anayasayı seçimle onaylamasına dek mevcut anayasa altında olması gereğini ifade eden el Esad; ‘geçiş komitesinden’ söz etmenin anayasal olmadığı gibi mantıklı da olmadığını belirtti.
Seçilecek Meclis Tüm Siyasi Renkleri Temsil Edecek Mi?
13 Nisan’da yapılması beklenen parlamento seçimleriyle seçilecek Halk Meclisinin tüm siyasi renkleri kapsayıp kapsamayacağına ilişkin soruya cevabında el Esad; bunun tamamen Suriye halkı ve seçmenlere bağlı olduğunun altını çizdi.
Suriye’de muhtelif siyasi renklerden siyasi partilerin bulunduğuna dikkat çeken el Esad; sonuç itibarıyla seçim sonuçlarının halkın iradesini yansıttığını, halkın belirleyeceği siyasi renkler ve yapacağı tercihlerin önümüzdeki meclisi belirleyeceğini söyledi.
Her şeye rağmen mevcut zor koşullar içinde halkın doğal olarak bir kısım yenilikleri kabul edemeyebileceğine işaret eden el Esad; terörün yok edilmesi ve güvenliğin sağlanması ardından sonuçların daha iyi olacağının kesin olacağını ifade etti.
Ordunun Başarıları ve Müttefiklerin Desteği Siyasi Süreci Hızlandıracak
El Esad; kimi tarafların Rusya’nın teröre karşı mücadelesinde Suriye’ye desteğini ‘cumhurbaşkanına veya Suriye hükümetine destek olarak’ yansıtıp siyasi çözüm önünde engel teşkil ettiği iddialarında bulunduklarına dikkat çekti.
Sözlerine devam eden el Esad dolayısıyla Rusya’nın Suriye’ye desteğinin siyasi çözümü engellediği ya da bu desteğin Suriye cumhurbaşkanı destek olduğu yönündeki tüm suçlamaların hiçbir aslı gerçeği olmadığını belirtti.
Cumhurbaşkanı el Esad terörle mücadelede Rusya’nın askeri desteğinin yanı sıra tüm dostların Suriye’ye destekleri ve Suriye ordusunun teröre karşı başarılarının siyasi çözümü hızlandıracağını ifade ederken, tersini iddia etmenin kesinlikle doğru olmadığını vurguladı. Teröre karşı başarıların kuşkusuz bu terörü destekleyen ve siyasi çözümü engellemeye çalışan devlet ve güçlere etkisi olduğuna dikkat çeken el Esad; öyle ki başlarında Suudi Arabistan, Türkiye, Fransa ve İngiltere’nin bulunduğu bu devletlerin siyasi müzakerelerde kendi koşullarını dayatmak amacıyla Suriye ordusunun sahada teröre karşı başarısız olmasına bahis oynadıklarına vurgu yaptı.
El Esad dolayısıyla ve sonuç itibarıyla Suriye ordusunun teröre karşı zaferleri ve bu zaferlere katkı sağlayacak desteğin siyasi çözümü hızlandıracağını, aksini iddia etmenin de mantık ve gerçekten uzak olduğunun altını çizdi.
Suriye’nin ne Rus desteği öncesinde ne de sonrasında kesinlikle tutumunu değiştirmediğini ifade eden el Esad; Suriye’nin Cenevre görüşmelerine gittiğini ve siyasi çözüm konusunda esnek tutumunu sürdürdüğünü ifade etti.
Mevcut Koşullarda Bu Gereklidir
Gelecekte Suriye’de yabancı askeri üslerin bulunması konusunda soruya cevabında el Esad, mevcut koşullarda terörün bulunmasıyla bunun gerekli olduğunu ifade etti.
Suriye’de istikrar ve güvenliğin sağlanması ardından bile on yıllardır bölgede yayılan teröre karşı mücadelenin uzun süre alacağına dikkat çeken el Esad; dolayısıyla bunun normal ve gerekli olduğunu söyledi.
Sözlerine devam eden el Esad; bu meselenin aynı zamanda uluslar arası durumlarla da bağlantılı olduğuna dikkat çekti. Batılı devletlerin ne soğuk savaş, ne bu savaş sonrası ne de günümüzde uluslar arası kararları hegemonyasına alma, devletlerin içişlerine müdahale ve kendi ajandaları doğrultusunda dayatmalarda bulunmaya devam ettiklerine devam ettiklerine vurgu yapan el Esad; güç dengesi açısından da bu meselenin önemine dikkat çekti.
BM’nin de dünya barışının sağlanması ve korunmasında etkin bir rol oynayamadığına da dikkat çeken el Esad; dolayısıyla rolünü geri alıncaya dek Suriye ve Rusya’nın yanı sıra uluslar arası denge açısından askeri kuralların kaçınılmaz bir gereklilik olduğunun altını çizdi. El Esad bu konuda anlaşma sağlansa da sağlanmasa da bunun bir gerçek olduğunu ifade etti.
Terör Türkiye ve Suudi Arabistan Rejimlerinden Destekleniyor
Bölgede terörün Türkiye ve Suudi Arabistan rejimlerine ilaveten Fransa ve İngiltere gibi Batılı bir kısım devletler tarafından desteklendiğine dikkat çeken el Esad; diğer devletlerin ise terör ve teröre destek konusunda seyirci kalıp ciddi hiçbir adım atmadıklarını söyledi.
Mülteci Meselesi Böyle Çözülmez
Batılı devletlerin Suriyeli mülteciler konusunda verdikleri rakamlar ve Pakistanlılar dahil birçok devletten vatandaşların kendilerini Suriyeli mülteciler olarak tanıtmaları konusunda soruya cevabında el Esad; temelde ne yurtiçinde ne de yurtdışına tehcir olan Suriyelilere ilişkin dakik rakamların bulunmadığını belirtti.
Tehcir edilenlerin büyük çoğunluğunun teröristlerin bulundukları bölgelerden devletin kontrolündeki bölgelere geçtiklerine dikkat çeken el Esad; bunların bir kısmının muhtelif bölgelerde bulunan yakınları ve tanıdıkları ya da uygun gördükleri yerlerde ikamet ettiklerine dikkat çekti.
El Esad tehcir edilen Suriyeliler meselesinin çözümü konusunda devletlerin şu ana dek ciddi bir adım atmadıklarına dikkat çekerken, bu meselenin ikamet ya da insani yardım temin etmekle çözülmeyeceğine vurgu yaptı.
Mülteci meselesinin asıl nedeninin terör ve ekonomik yaptırımlar olduğunu belirten el Esad; dolayısıyla bu meseleye gerçekten çözüm bulmak isteyenlerin bu nedenlerin ortadan kaldırılması yönünde çaba harcamaları gerektiğinin altını çizdi.
Terör Türkiye ve Suudi Arabistan Rejimleri Tarafından Direk Destekleniyor
El Esad sadece Suriye’de değil, birçok bölgede mevcut terörün Türkiye ve Suudi Arabistan rejimleri tarafından direk ve alenen desteklendiğini, bu desteğin de kesilmesinin kaçınılmaz bir gereklilik olduğunu ifade etti.
El Esad Suriye’nin, krizin vatandaşlara olumsuz etkilerini hafifletmek ve yurtdışı hicreti azaltmak amacıyla bu krizin sona ermesinden önce yeniden yapılanma sürecini başlattığını belirtti. Suriyelilerin yurtdışına hicret etmelerinin nedeninin sadece terör ve güvenlik durumları olmadığına dikkat çeken el Esad; kimi devletlerin Suriye’ye tek taraflı olarak uyguladıkları abluka ve yaptırımlar olduğuna da vurgu yaptı.
Hasar 200 Milyar Doları Aştı
Sözlerine devam eden el Esad; yeniden yapılandırma sürecinin her ihtimalde bu sürece katılacak tüm şirketler açısından kârlı olacağını belirtirken; bu süreçte, terörle mücadelesinde Suriye’ye destek veren Rusya, İran ve Çin olmak üzere 3 temel devletten şirketlere dayanılması beklendiğini açıkladı.
Kriz süresince meydana gelen hasar konusunda bir soruya cevabına el Esad; bu hasarın 200 milyar doları aştığını söyledi.
El Esad ekonomik yönlerin kısa süre içinde yeniden yapılandırılabileceğine işaret ederken, fakat altyapı ve hizmet şebekelerini yapılandırmanın zaman alabileceğine dikkat çekti.
Suriye Esnekliğini Sürdürüyor
Suriye’nin baştan beri siyasi çözüm yönünde çaba harcadığını ve bu yönde atılan istisnasız tüm adım ve yapılan tüm girişimleri memnuniyetle karşılayıp olumlu cevap verdiğine dikkat çeken el Esad; aynı zamanda her zaman esnek davrandığının da altını çizdi.
El Esad Suriye’nin siyasi çözüm için dürüst olmayan dahil tüm taraflardan öne sürülen tüm inisiyatiflere de olumlu yaklaştığına işaret ederken, çözüm için hiçbir fırsatı kaçırmamaya çalıştığını vurguladı.
Suriye’de askeri üsleri bulunan devletler konusunda ise el Esad; sadece ve sadece Suriye ile tarihi derin ve stratejik ilişkilere sahip Rusya’nın Suriye’de askeri üssü bulunduğunu söyledi.
Suriye Federalliğe Hazır Değildir
Suriye’de federal yapılar konusunda bir soruya cevabında ise el Esad; Suriye’nin federalliğe hazır olmadığını, Suriye’de federal yapıların olması için de hiçbir doğal faktörün bulunmadığını vurguladı. El Esad bu mevzunun referanduma sunulması halinde ise Suriye halkının kesinlikle bunu kabul etmeyeceğine inandığını ifade etti.
Coğrafik açısından da Suriye’nin oldukça küçük bir devlet olduğuna dikkat çeken el Esad; sosyal açıdan ise federal yapının kendi aralarında anlaşamayan ve ortak yaşayamayan toplumlara ihtiyaç duyduğuna işaret etti. El Esad bu özelliğin de Suriye’de mevcut olmadığını, provokasyon ve dış müdahalelerden uzak olarak Suriye halkının tarih boyunca tüm bileşenleri ve kesimleriyle model bir hoşgörü ve kardeşlik içinde ortak yaşam sürdürdüğüne vurgu yaptı.
Yeni Anayasa Birkaç Haftada Hazırlanabilir
Yeni anayasanın önümüzdeki Ağustos ayında hazır olup olmayacağına ilişkin soruya cevabında el Esad; anayasa ve kanun uzmanlarının bulunmasıyla yeni anayasanın birkaç hafta içinde hazırlanabileceğine dikkat çekti.
Sözlerine devam eden el Esad asıl zaman alan meselenin anayasayı hazırlamak değil de önümüzdeki siyasi sürecin belirlenmesi konusunda yapılan tartışmalar olduğunu belirtti.
https://youtu.be/W9rdcMA1-sw
R.H.
