Suriye Arap Haber Ajansı – SANA Suriye Arap Haber Ajansı – SANA
ŞAM – ABD ve Avrupa’daki yandaşlarının egemenliklerine ve bağımsız kararlarına bağlı kalan ülkelere karşı ekonomik terör politikasını ısrarla sürdürdüğü bir dönemde, bu politikayı kınayan açıklama ve raporlar ile abluka uygulamaları sürüyor, Birleşmiş Milletler yetkilisi Dr. Alina Dohan’ın Suriye ziyareti sonrasında hazırladığı yakın tarihli bir rapor da dahil olmak üzere, insan haklarına yönelik büyük tehlikelerini vurguluyor.
Tek taraflı yaptırımların insan hakları üzerindeki olumsuz etkisine ilişkin Birleşmiş Milletler Özel Raportörü Dohan, Suriye’ye yaptığı 12 günlük ziyaretinin sonunda hazırladığı ön raporda, Suriye’ye uygulanan tek taraflı tedbirlerin ve zorlayıcı yaptırımların derhal kaldırılması çağrısında bulunarak şokunu dile getirdi ve bu önlemlerin, uluslararası hukuka uygun olarak yanıt veya karşı önlem olarak kullanılmalarını haklı çıkaramayacak kadar büyük ve yaygın etkisi olduğunu vurguladı.
Dohan, Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan raporda şunları söyledi: Tek taraflı zorlayıcı icraatlar ve bunlardan kaynaklanan ağır ekonomik baskılar, Suriye’de petrol, gaz, elektrik, ticaret, inşaat, sağlık dahil olmak üzere hem birincil hem de ikincil olmak üzere hayatın tüm alanlarını ve eğitim ve kültüre de vardığını, tüm sektörleri etkilediğini, ayrıca ekonomik iyileşme ve restorasyon çabalarını da baltaladığını söyledi.
Dohan, Suriye’ye karşı tek taraflı yaptırımların uygulanmaya devam edilmesinin tüm Suriye halkına karşı insanlığa karşı suç teşkil edebileceğini, temel insan haklarının veya devletlerin Suriye’ye ve Suriye halkına karşı uluslararası yükümlülüklerinin ihlali için herhangi bir gerekçe bulunmadığını vurguladı.
Dohan, Suriye kamu kurumlarıyla iş yapan veya Suriye’nin yeniden inşasına katılan herkese karşı bazı ülkeler tarafından başlatılan yoğun baskı kampanyalarına ve cezalandırma tehdidine değinerek, bunların egemenlik ve siyasi eşitlik ilkeleri de dahil olmak üzere uluslararası hukukla bağdaşmadığını vurguladı.
BM raportörü, Suriye’ye ve onunla iş yapan yabancı şirketlere ve finans kuruluşlarına uygulanan ticaret kısıtlamalarının ciddi yansımalarına da dikkat çekerek, bu önlemlerin yoğunlaştırılmasının “Suriye’de ekonomik toparlanma için kalan tüm yolları kapattığını” belirtti.
Suriye’ye yönelik zorlayıcı önlemlerin çok yönlü olumsuz etkilerine ilişkin olarak Dohan, raporunda birçok Suriyelinin gıdaya, suya, elektriğe, yakıta, ulaşıma, gerekli sağlığa erişememesi de dahil olmak üzere çoğu sektör üzerindeki doğrudan yansımalarına ayrıntılı olarak açıklık getirdi.
Dohan, raporunda, Suriye’de Merkez Bankası ve kamu mali kuruluşlarına uygulanan tek taraflı tedbirlere ve bunların gıda, ilaç, yedek parça, hammadde ve bunun için gerekli malzemeler dahil olmak üzere ithalat ve ihracatla ilgili işlemleri engellemeye neden olduğuna değindi.
Dohan, zarar gören tesislerin sayısı nedeniyle azalan içme ve sulama suyunun dağıtımı konusunda zorlayıcı önlemlerin yol açtığı benzer zorluklara ve satın almanın yapıldığı ticaret kısıtlamalarını önleyen tek taraflı önlemlerin doğrudan etkilerine işaret etti. BM yetkilisi ayrıca, tıbbi operasyonları ve ameliyat ekipmanlarını etkileyen elektrik tedarikinden başlayarak, tıbbi cihaz ve ilaç kıtlığına ve hammadde ve laboratuvar reaktiflerinin ithal edilememesine kadar zorlayıcı önlemlerin sağlık sektörü üzerindeki doğrudan etkisine işaret etti.
Dohan, Suriye’ye uygulanan tek taraflı zorlayıcı önlemlerin olumsuz etkilerinin çok yönlü yönlerinin turizm, eğitim, kültür, spor, yeni teknoloji ve yazılım alımı ve diğerlerini kapsadığına dikkat çekti.
Dohan, Birleşmiş Milletler organları ile uluslararası ve yerel sivil toplum kuruluşlarının Suriye’deki insani duruma ilişkin çok sayıda raporuna ve bu önlemlerin büyük olumsuz etkisine rağmen, bu raporlara ve çağrılara gereken önemin verilmediğine dikkati çekti.
Dohan, tek taraflı yaptırımları olumsuz insani etkileri olduğu gerekçesiyle meşrulaştırmaya yönelik girişimlerin uluslararası hukuktaki gerekli özen ilkesiyle çeliştiğini vurgulayarak, Suriye’ye yönelik tek taraflı önlemlerin çok sayıda uluslararası hukuk kuralına uymadığını, ancak devlete baskı yapmak, uluslararası sorumluluk hukuku kapsamında karşı önlem olarak haklı gösterilemeyeceğini ve bu nedenle tek taraflı zorlayıcı önlemler olarak aklanamayacağını dile getirdi.
Dohan, Suriye’ye karşı tek taraflı zorlayıcı önlemler uygulayan ülkeleri bu önlemleri derhal kaldırmaya ve Birleşmiş Milletler Tüzüğü uyarınca egemen eşitlik ilkeleri, siyasi bağımsızlık ilkesi de dahil olmak üzere uluslararası hukukun ilke ve kurallarına uyma zorunluluğunu taahhüt etmeye çağırdı.
