Haseke’de Arkeolojik Alanlara Saldırı Suçları Örtbas Ediliyor

HASEKE – Suriye’nin  Cezire bölgesinde nerede adım atarsanız atın, hepsi kültürel ve ideolojik güç ile uygarlık mirasına ait ya çanak ya çömlek parçası yada bir mozaik portresinden küçük bir taşa rastlarsınız.

Haseke ilindeki bu miras, terörist örgütlerin sistematik saldırı odağı haline gelirken, mevkilerin rasgele kazılmasına yol açtı.

Bu eylemler arkeolojik kalıntıların tahrip edilmesi, uygun olanların yağmalanması ve çalınmasına neden oldu. Bu yağmalama ve hırsızlıklar çalıştıranların işbirliği ve koordinasyonuyla ya doğrudan satın alma yada asırlar boyunca karanlıkları aydınlatan, büyüyen ve yaşayan uygarlık ve tarihi bir mirasın, taşıdıkları izleri sonsuza kadar silmek için yıkılıp yağmalanıyordu.

Haseke Tarihi Eser Dairesinin istatistiklerine göre, tescil edilen tarihi eser mevkiileri yaklaşık 800, tescil halinde ise 400 mevkinin bulunduğunu gösteriyor. Haseke ili tarihi tepeleri ve bölgede yayılan eski uygarlıkların asaletine eskiden olduğu gibi halen tanıklık eden imtiyazlı mevkilere sahiptir.

Tarihi Eser Dairesi, terörist örgütlerin ilin çoğu yerlerinden defedilmesi ardından ilgili cihetlerle tüm arkeolojik alanların araştırılması, sayılması ve değerlendirilmesine başlayarak, terörist saldırıların sonucunda tüm tarihi eserlerde oluşan hasarın restorasyonu için planların koyulması ve zararın tasnif edilmesi çalışmalarına başladı.

Tarihi Eser Dairesindeki personelin çalışmaları ve harcadığı çabalar, yıkım, yağmalama ve sabotaja uğrayan bir çok tarihi mevki ve tepeyi gözden geçirdi. Zararlar tespit edildi ve belgelendi.

Daire Başkanı Halit Ahmo SANA muhabirine yaptığı açıklamalarda, büyük hasarların güney Haseke kırsalındaki Ajaja ve Taaban Tepeleriyle ilin güneybatı yönündeki Abdülaziz Dağı bölgesindeki Mu’zar Tepesi ve Sukkara Kalesinde yoğunlaştığını belirtti.

Ahmo, Ajaja Tepesindeki zararın, IŞİD terör örgütünün yer altında açtığı tüneller sebebiyle % 30 oranında olduğunu, tarihi Tepe’nin her an yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirterek, hasarın ön değerlendirmesinde teröristlerin bazı tarihi eserleri tepeden çaldıklarına, modern orta Asur dönemine ait Taaban Tepesinde 6-7 metre uzunluğunda tüneller açtıklarına dikkat çekti.

Haseke ilinin güneybatı cephesinde bulunan tarihi tepelerle ilgiliyse Ahmo, sabotaj eylemlerinin MÖ. 3. YY’a ait Mu’zar Tepesindeki tahribatın % 20’yi aştığını, bu tahribatların, kazı ve muhtelif uzunluklardaki tüneller sonucunda olduğuna işaret ederek, mevkinin korunaklı olduğunu ve büyük kapılarının bulunduğunu, Roma döneminde de Tepe çevresinde yerleşim dönemlerine tanık olduğunu vurguladı.

Ahmo, tarihi Sukkara Kalesinin Abdülaziz Dağı bölgesinde yer alıp Eyyübiler ve Memlüklüler dönemine kadar uzandığını doğrudan tahribat eylemlerine tanık olmadığını lakin mevkiye özel ekipmanların çalınmasına, dış surunun tahribatına ve mevkinin desteklendiği devasa demir amutlarının çalınmasına maruz kaldığını söyledi.

Bilinmesi gerekir ki, teröristler tarihi eserlere gelişigüzel bir şekilde saldırmadı bilakis Suriye Devletine düşman ülkelerden uzmanlar yardım etti, tarihi mevki ve kentlerden tarihi eser parçalarını kaçırarak satmaları yoluyla işbirliği yaptılar, bu işleri ek finans kaynakları temin etmek için yaptılar. Satamadıkları veya kaçıramadıkları eserleri de yıktıkları görüldü.

Bunun örneklerini daha önce de Tedmur’da, Albukemal’de gördüğümüz gibi tarihi eser mevkilerini, Suriye Arap Ordusu birliklerinin hedef almayacağını bildiklerinden kendilerine karargah, silah ve cephane deposu ve güvenli yer olarak edindiler.

S. Şahhut.